Angina Plauta i Vincenta, znana też jako „męska angina”, bo najczęściej chorują młodzi mężczyźni, jest szczególną postacią zapalenia gardła i migdałków podniebiennych. Choroba ma podłoże bakteryjne związane z zaniedbaniem higieny jamy ustnej. Sprawdź, czym się objawia oprócz bólu gardła i dowiedz się, jak ją leczyć.
Spis treści:
- Czym w ogóle jest angina?
- Angina Plauta-Vincenta - przyczyny
- Angina Plauta i Vincenta - kto choruje najczęściej?
- Objawy anginy Plauta-Vincenta - po czym rozpoznać chorobę?
- Diagnoza anginy Plauta-Vincenta
- Jak przebiega leczenie anginy Plauta-Vincenta?
Czym w ogóle jest angina?
Angina to ostre zapalenie błony śluzowej gardła i migdałków podniebiennych. Choroba wywoływana jest przez zakażenie lub nadkażenie, spowodowane różnymi drobnoustrojami z grupy wirusów i bakterii [1, 2]. Dorośli najczęściej doświadczają anginy o podłożu wirusowym. Na anginę bakteryjną (zwykle paciorkowcową) częściej chorują dzieci, jednak u dorosłych również może dojść do zapalenia bakteryjnego [1]. Najlepszym tego dowodem jest szczególna postać anginy, angina Plauta-Vincenta, która dotyka głównie młodych dorosłych, zwłaszcza mężczyzn [3, 4].
Angina Plauta-Vincenta - przyczyny
Angina Plauta-Vincenta (współzakażenie krętkami) to choroba bakteryjna [1]. Po raz pierwszy związek choroby z krętkiem wrzecionowatym w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku zidentyfikowali niemiecki bakteriolog Hugo Carl Plaut oraz francuski lekarz Jean Henry Vincent [4]. Dopiero na początku XX wieku w literaturze medycznej pojawiły się pierwsze informacje o chorobie [5].
Angina Plauta i Vincenta często jest powikłaniem martwiczego wrzodziejącego zapalenia dziąseł, które wykracza poza dziąsła i zajmuje inne części błony śluzowej jamy ustnej [4]. Choroba wywołana jest przez krętki i wrzecionowce. Ustalenie konkretnego rodzaju bakterii, które zaatakowały tkankę chłonną gardła, wymaga pobrania wymazu i poddaniu go badaniom laboratoryjnym. Najczęściej dochodzi do zakażenia przez bakterie Leptotrichia buccalis, Fusobacterium necrophorum lub Treponema vicenti [5].
Angina Plauta i Vincenta - kto choruje najczęściej?
Ta szczególna postać anginy dotyka <1% populacji. Diagnozuje się ją głównie u młodych mężczyzn zaniedbujących higienę jamy ustnej i osób z osłabionym układem odpornościowym. Czynniki etiologiczne predysponujące do tej choroby to również [4]:
- palenie tytoniu;
- stres emocjonalny;
- spożywanie alkoholu;
- niedożywienie.
Objawy anginy Plauta-Vincenta - po czym rozpoznać chorobę?
Charakterystyczne objawy anginy Plauta-Vincenta to jednostronny, brudnoszary nalot na górnym biegunie migdałka, pod którym znajduje się owrzodzenie [1]. Chorzy narzekają również na dotkliwy jednostronny ból gardła oraz uczucie obecności przeszkody w gardle, przez którą nie mogą przełykać śliny i połykać kęsów pokarmów [2]. Zwykle nie ma gorączki, może wystąpić niewielki wzrost temperatury ciała [1].
Do objawów anginy Plauta i Vincenta zaliczają się także [3, 5]:
- cuchnący oddech i bardzo nieprzyjemny zapach z ust;
- pogorszenie samopoczucia;
- obrzęk gardła i migdałków;
- powiększenie węzłów chłonnych na szyi;
- metaliczny posmak w ustach;
- uciążliwe drapanie w gardle;
- ból i opuchlizna dziąseł.
Zmiany chorobotwórcze mogą rozprzestrzeniać się na okolice podniebienia, dziąseł lub drugiego migdała [5].
Diagnoza anginy Plauta-Vincenta
Rozpoznania choroby może dokonać lekarz rodzinny lub laryngolog, który przeprowadzi wywiad z pacjentem i oceni wygląd zmian chorobowych, zwłaszcza nalotu w obrębie gardła i migdałka. Ważne jest postawienie prawidłowej diagnozy, która pomoże trafnie dobrać leki [3]. Dlatego w przypadku wątpliwości lekarz może zlecić bezbolesne pobranie wymazu z gardła i wykonanie posiewu w laboratorium [5].
Zdarza się, że zmiany w gardle są tak mocno nasilone, że wymagają różnicowania anginy Plauta-Vincenta z nowotworami złośliwymi migdałka podniebiennego. Wówczas wskazane jest wykonanie biopsji lub pobranie do badania wycinka z migdałka do badania histopatologicznego [3]. Ponadto należy rozróżnić objawy anginy Plauta i Vincenta od innych chorób, np. błonicy, anginy ropnej lub zmian w gardle powstających w przebiegu ostrej białaczki.
Jak przebiega leczenie anginy Plauta-Vincenta?
Anginę Vincenta wywołują bakterie. Dlatego w leczeniu zapalenia tkanki chłonnej gardła poprawę przynosi zastosowanie antybiotyków ogólnoustrojowych z grupy penicylin lub metronidazolu. Leki muszą być podawane w dużych dawkach [3]. W przypadku gorączki można przyjąć lek przeciwgorączkowy. Ulgę w bólu gardła przynosi płukanie jamy ustnej roztworem wody utlenionej przez 6-7 dni [4] lub roztworem soli fizjologicznej. Można również wykorzystać napar z szałwii lub rumianku [3]. Warto też sięgnąć po miejscowo odkażające i znieczulające tabletki do ssania lub lek w sprayu, które można kupić w aptece bez recepty.
Chory pacjent powinien dużo odpoczywać, dbać o nawodnienie organizmu i zdrową, zbilansowaną dietę. Należy uwzględnić pokarmy bogate w witaminy i składniki mineralne, które przyczyniają się do lepszej pracy układu odpornościowego. Najlepiej, by miały one formę płynną lub półpłynną, łatwą do przełknięcia przy bolącym gardle i migdale, np. zupy, koktajle, jogurty [3].
Jeżeli objawy będą się nasilać, w skrajnych przypadkach może zaistnieć konieczność usunięcia zajętego migdała [3].
Najczęściej zadawane pytania o anginę Plauta-Vincenta:
1. Co to jest choroba Vincenta?
Choroba Vincenta to tzw. męska angina. Jest to stan zapalny migdałków o podłożu bakteryjnym, który powoduje zmiany błoniasto-wrzodziejące. Zazwyczaj choroba atakuje jeden migdał, dokładnie jego górny odcinek, na którym pojawia się brudny, szary nalot. Angina ta powoduje dolegliwości bólowe, ogólne osłabienie organizmu i nasilający się ból gardła podczas przełykania.
2. Jak rozpoznać czy angina jest wirusowa, czy bakteryjna?
Zazwyczaj podczas stawiania diagnozy lekarz korzysta ze skali Centora w modyfikacji McIsaaca. Pomaga ona głównie na podstawie objawów określić prawdopodobieństwo etiologii bakteryjnej (głównie paciorkowcowej) zapalenia migdałków podniebiennych. Brak gorączki, kaszel i katar sugerują infekcję wirusową. Natomiast wysoka gorączka >38°C, brak kaszlu, powiększone węzły chłonne szyjne przednie oraz nalot włóknikowy i obrzęk migdałków sugerują anginę bakteryjną.
Bibliografia:
- Szenborn L. i in., Ostre zapalenie gardła i migdałków (angina), 2023 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.3. (dostęp: 10.04.2024)).
- Skotnicka B., Angina – objawy, przyczyny, leczenie, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/laryngologia/78438,angina-objawy-przyczyny-leczenie (dostęp: 10.04.2024)).
- Portal Stomatologa, Angina Plauta-Vincenta, 2022 (witryna internetowa: https://stomatologa.pl/choroby/angina-plauta-vincenta (dostęp: 10.04.2024)).
- Ünal S.Y. i in., Plaut-Vincent Stomatitis: A Case Report, European Journal of Research in Dentistry 2023; 7(3): 158-162.
- Żyromska E., Angina Plauta-Vincenta – co powinieneś wiedzieć o tej chorobie?, 2019 (witryna internetowa: https://laryngo.pl/wiadomosc/angina-plauta-vincenta-co-powinienes-wiedziec-o-tej-chorobie/26116 (dostęp: 10.04.2024)).
