Zapalenie krtani to choroba układu oddechowego, a dokładniej stan zapalny górnego jego odcinka, który może dotknąć zarówno dorosłych, jak i dzieci. Charakteryzuje się tym, że struny głosowe puchną, a wejście do dróg oddechowych się zwęża, przez co pojawiają się problemy z głosem, a nawet trudności z oddychaniem. Szczególnie groźne jest zapalenie krtani u dzieci i w ostrej formie często kończy się hospitalizacją.
W dalszej części artykułu znajdziesz odpowiedzi na pytania dotyczące zapalenia krtani, które mogą Cię nurtować, w tym m.in.: Jakie są objawy zapalenia krtani? Jak rozpoznać zapalenie krtani u dziecka? Czy zapalenie gardła jest zaraźliwe? Dowiesz się także, co na zapalenie krtani będzie najlepsze i jak walczyć z tą chorobą w zależności od jej charakteru i stopnia nasilenia objawów.
Spis treści:
- Rodzaje zapalenia krtani
- Zapalenie krtani – objawy
- Podgłośniowe zapalenie krtani
- Nadgłośniowe zapalenie krtani
- Przyczyny zapalenia krtani
- Ostre zapalenie krtani
- Przewlekłe zapalenie krtani
- Zapalenie krtani – leczenie
- Infekcja bakteryjna – jak leczyć?
- Jak leczyć zapalenie gardła wirusowe?
- Zapalenie krtani – domowe sposoby
- Czy zapalenie krtani jest zaraźliwe?
Rodzaje zapalenia krtani
Ze względu na lokalizację stanu zapalnego, zapalenie krtani możemy podzielić na1:
- podgłośniowe zapalenie krtani (krup) – to ostra choroba zapalna najczęściej o podłożu wirusowym. Infekcja wirusowa gardła prowadzi do obrzęku i zwężenia światła dróg oddechowych.
- nadgłośniowe zapalenie krtani – to zapalenie i obrzęk tkanek okolicy nadgłośniowej krtani (nagłośni, fałdów nalewkowo-nagłośniowych, nalewek i okolicy międzynalewkowej), które powoduje infekcja bakteryjna. Występuje szybko i zagraża życiu zarówno u dzieci, jak i u dorosłych.
Zapalenie krtani możemy podzielić, biorąc również pod uwagę przebieg choroby. W tym przypadku wymienia się ostre i przewlekłe zapalenie krtani.
Zapalenie krtani – objawy
Objawy choroby mogą się nieco różnić w zależności od rodzaju zapalenia.
Podgłośniowe zapalenie krtani
Objawy podgłośniowego zapalenia gardła pojawiają się nagle, zazwyczaj w nocy lub nad ranem, i poprzedzają je 2-3 dniowe lekkie objawy wskazujące na infekcję dróg oddechowych takie jak katar czy kaszel. Do najbardziej charakterystycznych należą2:
- świst krtaniowy (stridor),
- duszności w czasie wdechu,
- szczekający kaszel,
- chrypka.
W ciężkim przebiegu choroby u dzieci szczekający kaszel jest częsty, występuje znaczna praca mięśni klatki piersiowej, sina skóra, a nawet zaburzenia świadomości.
Nadgłośniowe zapalenie krtani
Przy nadgłośniowym zapaleniu gardła najpierw pojawiają się cechy infekcji górnych dróg oddechowych, które trwają od 6 do 12 godzin i dochodzi do gwałtownego pogorszenia stanu klinicznego. Typowe objawy choroby to1:
- spłycony i przyspieszony oddech,
- dotkliwy ból gardła,
- zaburzenia przełykania,
- ślinienie,
- niewyraźny i stłumiony głos (barani),
- gorączka.
Dzieci przechodzą dużo ciężej nadgłośniowe zapalenie gardła niż dorośli.
Przyczyny zapalenia krtani
W zależności od rodzaju zapalenia krtani czynniki wywołujące dolegliwość są zróżnicowane.
Ostre zapalenie krtani
Ostre zapalenie krtani u niemowląt i dzieci może być spowodowane przez takie czynniki jak3:
- zakażenie wirusowe,
- zakażenie bakteryjne,
- grzybiczne zapalenie gardła,
- częste narażenie na szkodliwe chemikalia lub alergeny,
- wychłodzenie krtani,
- wytężenie strun głosowych,
- nadużywanie głosu
- częste infekcje zatok.
Rozwojowi ostrego zapalenia krtani sprzyjają jeszcze czynniki anatomiczne, środowiskowe, alergiczne i atmosferyczne.
Przewlekłe zapalenie krtani
Przewlekłe zapalenie krtani rozwija się na skutek długotrwałego działania czynników drażniących takich jak4:
- nawracające infekcje (np. przewlekłe zapalenie zatok lub migdałków podniebiennych),
- substancje drażniące (np. tytoń, alkohol, toksyny),
- przekrwienie górnych dróg oddechowych,
- nadmierna eksploatacja głosu,
- tor oddychania przez usta.
Zapalenie krtani – leczenie
Przy doborze formy leczenia należy wziąć pod uwagę przyczynę rozwoju choroby, gdyż bakteryjne zapalenie gardła leczy się inaczej niż wirusowe, a jeszcze innego podejścia wymaga zapalenie grzybicze gardła. Dlatego najważniejsza jest prawidłowa diagnostyka.
Infekcja bakteryjna – jak leczyć?
Nadgłośniowe zapalenie krtani najczęściej powoduje infekcja bakteryjna, dlatego w jego leczeniu bezwzględnie wskazana jest antybiotykoterapia. Obturacja krtani postępuje bardzo szybko, a zaniechanie leczenia może doprowadzić do niewydolności oddechowej. Lek na zapalenie krtani w postaci antybiotyku dobiera się w zależności od patogenu odpowiedzialnego za rozwój zapalenia5. Warto dodać, że przypadki nadgłośniowego zapalenia krtani są rzadko spotykane ze względu na stosowane szczepienie ochronne.
Jak leczyć zapalenie gardła wirusowe?
Za rozwój podgłośniowego zapalenia krtani odpowiedzialna jest infekcja wirusowa, zatem antybiotykoterapia w tym przypadku będzie nieskuteczna i nie jest potrzebna. W łagodnym przebiegu choroby stosuje się leczenie ambulatoryjne, a przy nasilonej duszności wskazana jest hospitalizacja, a w najcięższych przypadkach intubacja2.
Bakteryjne zapalenie gardła przebiegające z zapaleniem krtani wymaga podania m.in. glikokortykosteroidu doustnie, domięśniowo (deksametazon) lub wziewnie (duża dawka budezonidu), a także adrenaliny w nebulizacji. Po kilkugodzinnej obserwacji, jeśli objawy stopniowo ustępują, dziecko może wrócić do domu. W przeciwnym razie musi być hospitalizowane2.
Zapalenie krtani – domowe sposoby
By złagodzić objawy choroby i przyspieszyć powrót do zdrowia przede wszystkim trzeba stosować leki na zapalenie krtani. Wspomóc leczenie farmakologiczne można również domowymi sposobami. Oto proste, ale skuteczne sposoby na zapalenie bakteryjne gardła, jak i wirusowe:
- spożywanie dużych ilości płynów,
- odpowiednie nawilżenie powietrza,
- robienie inhalacji,
- picie herbaty z miodem,
- stosowanie ziół.
Czy zapalenie krtani jest zaraźliwe?
To, czy zapalenie krtani jest zaraźliwe, zależy od jego przyczyny. Jeśli jest konsekwencją wytężenia strun głosowych poprzez krzyk lub nadużywanie głowy, to wtedy nie da się nim zarazić. Ale w sytuacji, gdy do rozwoju dolegliwości doprowadziła infekcja bakteryjna gardła albo zakażenie wirusowe, to istnieje ryzyko zarażenia podczas kontaktu z chorym2.
Najczęściej zadawane pytania dotyczące zapalenia krtani:
1. Jak rozpoznać zapalenie krtani u dzieci?
Chociaż objawy zapalenia krtani u dzieci są podobne do tych obserwowanych u dorosłych, choroba ta może być bardziej niebezpieczna i mieć cięższy przebieg w wieku dziecięcym. Dlatego też należy zwrócić się o pomoc lekarską zawsze, gdy dziecko:
· wydaje dziwne dźwięki, świsty podczas oddychania;
· ślini się więcej i częściej niż zwykle;
· ma trudności z połykaniem lub oddychaniem;
· gorączkuje powyżej 38°C;
· odmawia jedzenia i picia.
U niektórych dzieci zapalenie krtani może rozwinąć się w błonicę – zakaźną chorobę układu oddechowego, lub zapalenie nagłośni – stan zapalny o etiologii bakteryjnej. Choroby te mogą utrudniać dziecku prawidłowe oddychanie, więc konieczna jest wizyta u lekarza.
2. Jak zapobiegać zapaleniu krtani?
Istnieje kilka sposobów, które można wykorzystać, aby uniknąć zapalenia krtani. Przede wszystkim:
· nie pal papierosów, gdyż tytoń podrażnia błonę śluzową krtani;
· unikaj spożywania mocnego alkoholu i ogranicz spożycie kofeiny;
· dbaj o dobre nawodnienie organizmu, aby rozrzedzić śluz w gardle;
· unikaj spożywania pikantnych potraw, które powodują zgagę lub refluks żołądkowy;
· preferuj pełnowartościową dietę opartą na pełnych ziarnach, owocach i warzywach, ponieważ są to pokarmy bogate w witaminy A, E i C, które korzystnie wpływają na błonę śluzową gardła;
· zapobiegaj infekcjom górnych dróg oddechowych, regularnie myjąc ręce i unikając kontaktu z osobami chorymi na przeziębienie lub grypę;
· dbaj o odpoczynek swojego głosu (nie krzycz, rób przerwy w mówieniu itp.);
· unikaj środków alergizujących;
· przebywaj w dobrze wentylowanych pomieszczeniach.
Bibliografia:
- Zielińska-Bliźniewska H., Olszewski J., Ostre podgłośniowe i nadgłośniowe zapalenie krtani, Medycyna po Dyplomie, 12, 2019.
- Głodzik I., Podgłośniowe zapalenie krtani (krup wirusowy), Medycyna Praktyczna, Pediatria, 2017.
- Ślączka K., Zawadzka-Głos L., Stany zagrożenia życia w ostrych zapaleniach krtani u dzieci – ocena epidemiologii i postępowania, Nowa Pediatria 1/2014.
- Zagor M., Czarnecka P., Janoska-Jaździk M., Przewlekłe proste zapalenie krtani, Medycyna Praktyczna, Otolaryngologia, 2018.
- Lis G., Czy każde zapalenie krtani wymaga antybiotykoterapii?, Medycyna Praktyczna, Pulmonologia, 2014.
